بتمن نولان
سه گانه بتمن نولان نهتنها به خاطر ارزشهای سینماییاش شناخته میشه بلکه از این جهت بیشتر اهمیت داره که رویکرد تازهای رو برای ساخت فیلمهای ابرقهرمانی معرفی کرد که در آن تلاش میشه بسیاری از رویدادها و شخصیتهای دنیای مصور برای مخاطبان قابل باورتر به نظر برسند.
این رویکرد تا جایی ادامه پیدا میکنه که بسیاری از شخصیتها مانند زن گربهای یا Two-Face با چنین اسمهایی در فیلمها شناخته نمیشوند.
این نگاه باعث شده تا بسیاری از ارجاعات به کمیکهای دیسی در قالب ایستراِگها و جزییات پنهان ارایه شوند.
در این ویدیو تلاش کردیم از نکاتی بگوییم که ممکن است کمتر متوجهشان شده باشید.
کمیکهای بتمن اونقدر خلافکار و تبهکار داره که میشه خیلی راحت برای کلی فیلم نقش منفی جور کرد.
درسته سهم جوکر همیشه بیشتر از بقیه بوده اما گاتهام بدون جوکر هم بتمن رو حسابی سرگرم میکنه. تکلیف نولان برای فیلم اول مشخص بود و لیام نیسن که طبق معمول نقش مربی و استاد رو خوب بازی میکرد به عنوان رأسالغول معرفی شد.
اما اگه کمیکهای بتمن رو خوب خونده باشید ویکتور زز (Victor Zsasz) رو به راحتی از دست نمیدید.
این قاتل سریالی و زنجیرهای هر بار که قتلی رو مرتکب میشه یه چوبخط میندازه رو بدنش و اگه یادتون باشه کار به جایی میرسه که تمام بدنش رو خطهای چوبخط پر میکنه.
با اینکه شاهد هیچ قتلی در جریان فیلم از طرف ویکتور نیستیم اما اولین بار وقتی با او ملاقات میکنیم که حکم محکومیتاش در زندان آرکهام توسط دادگاه تایید میشه.
بار دوم زمانی که رأسالغول درهای زندان آرکهام رو باز میکنه ویکتور رو میبینیم که با احتیاط میخواد فرار کنه.
درسته که هیچوقت در فیلم ویکتور خطاب نمیشه اما اگه با دقت به گردنش نگاه کنید ۱۵ تا چوبخط رو میبینید که نشون میده حداقل ۱۵ نفر رو تا قبل از زندام کشته.
چند ثانیه حضور این شخصیت کافیه تا هم مخاطبان تیزبین دیسی لذت ببرند و هم زیرکی نولان و توجهاش به جزییات مشخص بشه.
بروس وین مانند تونی استارک اینقدر پول داره که یکتنه میتونه کل ابرقهرمانان دیسی رو زیر بال و پر خودش بگیره.
پس تعجب نکنید که وقتی نوبت به مهمونی و خودنمایی برسه حسابی دست به جیب بشه. در فیلم اول سهگانه بروس وین رو سوار لامبورگینی مورسیهلاگو میبینیم.
یکی از معانی مورسیهلاگو در اسپانیایی خفاش است.
کریستین بیل هم در نقش بتمن سوار بتموبیل میشه و هم در نقش بروس وین سوار یک خودروی گرانقیمت که فقط ۳۵۰ دستگاه از آن ساخته شده.
چنین جزییات و دقتی در بیشتر صحنهها و نماها وجود دارد که ممکن است در نگاه اول چندان جلب توجه نکنند.
لباس بروس در بچگی یکی از همین جزییات است که به نگاه تیزبینی احتیاج دارد.
اگر خوب به طرح سهنقطهی روی لباس دقت کنید متوجه میشوید که طرح شباهت زیادی به خفاش دارد.
کریستوفر نولان همواره تلاش کرده تا با حفظ اندازهای از واقعیت به مخاطبان کمک کند تا ارتباط بیشتری با داستان و شخصیتها برقرار کنند و جواب سوالهایشان را در لایههای مختلف فیلم بگیرند.
حتما این سوال برایتان پیش آمده که چطور دوربینهای دید در شب و حرارتسنج توانایی شناسایی بتمن را ندارند.
برای پاسخ این سوال کافیه به صحنهای که بروس مشغول رنگ کردن زرهاش است دقت کنید.
بروس برای این کار از اسپری لاتکس (black-latex) استفاده میکنه که به اون اجازه میده اثر حرارتی بدناش رو مخفی نگه داره.
جزییاتی دیگری هم وجود دارند که ربطی به دیسی و کمیکهای بتمن ندارند؛ مانند زمانی که بروس وین مشغول خواندن خبری از خودش در روزنامه است و نام عکاس و نویسنده به ترتیب نامهای واقعی عکاس فیلم و کارگردان هنری آن هستند.
هث لجر فقید در شوالیهی سیاه موفق شد یکی از بهترین نقشهای منفی تاریخ سینما رو بازی کنه که همیشه در یاد طرفداران بتمن باقی میمونه.
اما همین نقشآفرینی ساده هم ریشه در جوکرهای دیگهای داره که پیش از لجر دل مخاطبان رو به دست آوردند.
در صحنهای که جوکر از عمد باعث دستگیری خودش شده و در بازداشتگاه منتظر است، درست مانند ژوکر در اولین صحنه از انیمیشن Killing Joke نشسته است که مارک همیل صداپیشگیاش رو برعهده داشت.
حضور جوکر در هر صحنه از دومین قسمت از این مجموعه با جزییات جذابی همراه است؛
مانند زمانی که کمیسر گوردون تصویر ضبطشدهای از اون رو نشون میده که چون از روی فیلم دوربینهای مداربسته گرفته شده،
تاریخ ضبط هم دیده میشه. جالبه بدانید تاریخ ۱۸ جولای ۲۰۰۸ که در عکس دیده میشه دقیقا تاریخ اکران شوالیهی تاریکی در سینماها بود.
نظرتون در مورد پوستر مرد عنکبوتی۳ در گاتام چیه؟
مرد عنکبوتی۳ در سال ۲۰۰۷ و زمانی که شوالیهی تاریکی در حال فیلمبرداری بود اکران شد.
پس طبیعیه که تبلیغاتش در سراسر شهر دیده بشه. گرچه برای دیدن این پوستر در آغاز فیلم باید بیش از اندازه دقت کنید و پوستر اصلی را هم از پیش دیده باشید.
با اینکه به راحتی میشد پوستر رو در تدوین حذف کرد اما سازندهها اجازه دادند تا ادای دینی هم به یکی از محبوبترین ابرقهرمانان مارول در فیلمی از دیسی وجود داشته باشه. ادای دین سازندهها به همینجا ختم نمیشه و ماسکی که ژوکر و همراهاناش در ابتدای فیلم برای دستبرد به بانک از آن استفاده میکنند درست یادآور سزار رومرو Cesar Romero است که در سریال بتمن در دههی ۶۰ میلادی نقش جوکر را با گریمی شبیه همین ماسک برعهده داشت.
گرچه بسیاری از شخصیتهای آشنای کمیکها ممکنه برای اقتباس سینماییشان از نو خلق شوند اما به ریشههای خود وفادار هستند و این وفاداری به نوعی در رفتار و کارهایشان دیده میشود.
مانند زمانی که جوکر در ابتدای فیلم و پس دستبرد، یک نارنجک در دهن یکی از کارکنان میذاره تا با دور شدن اتوبوس و کشیده شدن نخ، ضامن هم کشیده بشه و نارنجک منفجر بشه.
اما پس از کشیده شدن ضامن به جای انفجار تنها یک دود رنگی از نارنجک خارج میشود که ادای دینی به حضور جوکر در اولین شماره از کمیک بتمن است که جوکر در آن از نوعی گاز استفاده میکند و باعث خندهی جنونآمیز مردم گاتام میشود.
اما نولان برای بعضی از شخصیتها مانند هاروی دِنت، سرگذشت متفاوتی رو برای تبدیل شدن به Two-Face در نظر میگیره.
در حالی که هاروی دنت در اصل با پاشیده شدن اسید روی صورتش تبدیل به Two-Face میشود اما در شوالیهی تاریکی پس از یک تصادف و انفجار نصف صورتش رو در اثر سوختگی از دست میده. گرچه هاروی دنت هیچوقت در فیلم به عنوان Two-Face معرفی نمیشود.
قسمت آخر از سهگانهی بتمن نه تنها یک فیلم پیچیده و چند لایهست؛
بلکه ارجاعات بسیاری هم به فیلمهای قبلی این مجموعه و دیگر شخصیتهای کمیک بتمن دارد که بسیاری از آنها به دلیل رویکرد واقعگرایی نولان یا خط داستانی فیلم فرصت حضور نداشتند.
در این قسمت وقتی بالاخره بروس وین تصمیم میگیرد گوشهگیری را رها کند، از عمارت خارج میشه و به ملاقات لوشِس فاکس میرود. لوشس که مورگان فریمن نقشش رو بازی میکنه با شوخی میگه:
پس از خواب انجمادی اومدی بیرون. خواب انجمادی یا cryo-sleep به یکی دیگر از شخصیتهای کمیک بتمن به نام مِستر فریز اشاره میکنه که به دنبال یافتن دارویی برای درمان بیمای همسرش است و در این فاصله برای زنده ماندنش او را در خواب انجمادی نگه میدارد. اشاره به تبهکاران گاتهام به همینجا ختم نمیشود و شوخی کمیسر گوردون از وجود تمساح در فاضلابهای شهر به یکی دیگر از دشمنان بتمن به نام «کیلر کراک» اشاره دارد که در فاضلابهای گاتهام پرسه میزند. نولان به جز ارجاعات به کمیکها، به فیلمهای قبلی این مجموعه هم اشاره میکنه؛ مانند صحنهای که کمیسر گوردون به خواستهی بروس وین، نشان بتمن را با منور روشن میکنه که درست شبیه نشان بتمن در پوستر شوالیهی تاریکی در آتش میسوزد.
پیش از آنکه در پایان فیلم با نام واقعی جان بلِیک آشنا شویم، بارها نشان R در میان سکوهای تماشاگران در ورزشگاهی که بین (Bane) زمین آن را منفجر میکند دیده میشه. مخاطبان بتمن به خوبی میدونند که رابین بخش مهمی از خط داستانی بتمن را در دورههای مختلف به خود اختصاص میده و این جزییات نشان میدهد که نولان زمینه را برای ادامهی داستان و یک شروع تازه با حضور رابین فراهم کرده بود. قدم گذاشتن جان بلیک در غار بتمن در پایان فیلم هم میتواند تایید دیگری برای این فرضیه باشد که جان بلیک بعد از بتمن قرار است به عنوان رابین راه مبارزه با جرم و جنایت در گاتهام را ادامه دهد.
یکی از ویژگیهای شگفتانگیز سهگانهی نولان این است که خودش حسابی از طرفداران بتمن است و کمیکهایش را خیلی خوب میشناسد. رد پای کمیکهای معروف بتمن مانند The Killing Joke از آلِن مور و Batman: Year One از فرانک میلر به خوبی در قسمتهای مختلف دیده میشوند. اما به خاطر حضور بِین به عنوان نقش منفی این قسمت، کمیک Knightfall بیش از هر چیزی خودنمایی میکند. نبرد بتمن با بین در فیلم که به خرد شدن کمر بتمن توسط بین منجر میشود درست یادآور این رویداد معروف و بهیادماندنی از کمیک Knightfall و بازسازی این صحنه از آن است.
جزییات و نکات مخفی سهگانهی شوالیهی نولان آنقدر زیاد است که حتی طرفداران پروپاقرص کمیکهای دیسی رو هم به چالش میکشند؛ اما امیدواریم با بررسی تعدادی از آنها خاطراتتان از این فیلمهای بهیادماندنی رو زنده کرده باشیم.
برای خرید کمیک بوک های بتمن میتونید به فروشگاه ما سربزنید.